به وبلاگ بهنام نجم الدین خوش آمدیدسینما ، فلسفه ، ادبیات ، تاتر

در دوره میان سنگی ، نقاشی هایی کشف شده که با اغراق ، دست یا سر یا پای انسان و حیوان را بزرگتر از دیگر اجزاء بدن ترسیم کرده است و این شاید شروع سبک اکسپرسیونیسم یا بیان گرایی باشد .

اولین فیلمی که جوانه های اکسپرسیونیسم در آن شکل گرفت ، فیلم دانشجوی پراگ اثر اشتلان ریه بود که دانشجویی توسط شعبده بازی مرتکب قتل می شود و عاقبت خودکشی می کند .

بطور رسمی در فیلم کابین دکتر کالیگاری ، که فیلمنامه آنرا کارل مایر نوشت ، و رابرت وینه کارگردانی ، تمام عناصر سبکی از قبیل دکور های تیز و نا متعادل ، گریم و بازی های اغراق آمیز ، زوایای نامتعادل د.ربین ، نورپردازی پر کنتراست و تم های دلهره انگیز را در بر داشت .

مورنائو نابغه دیگری در سینمای اکسپرسیونیسم است که نگاهی واقعی تر به این سبک دارد و به جای دکور ، بیشتر از لوکیشن های طبیعی استفاده میکند که بیان اکسپرسیونیستی را ظریف و غیر مستقیم به تصویر میکشد.

* در فیلم "نوسفراتور" به نام سمفونی وحشت ، قصر دراکولا واقعی است و هنگام تاریک شدن هوا ، اسب ها رم میکنند و کفتاری جلوی دوربین می آید که چهره اش شبیه خفاش است و بیشتر در فیلم از لوکیشن های طبیعی استفاده شده است .

* فریتس لانگ فیلمساز دیگری است که در رشد و ارتقای سبک اکسپرسیونیسم سهیم است . او که معماری و تاریخ هنر خوانده بود ، سبک دکوراتیو کالیگاری را در فیلمهایش ادامه داد.

* آخرین فیلم اکسپرسیونیستی ، فیلم « مترو پولیس» اثر فریتس لانگ است که آرمان شهری را نشان می دهد که همان حکومت نازیسم و ایدئولوژی ناسیونال سوسیالیزم را نوید می دهد و به دلیل هزینه بالایی که در ساخت فیلم داشت ، پایان این سبک را اعلام کرد .

* با تغییر شرایط جامعه و دور شدن از مشکلات جنگ ، این سبک از طریق فبلمسازانی نظیر « مورنائو ، لانگ ، اشترنبرگ » به هالیوود رسید و در آنجا ژانرهای سرگرم کننده ای نظیر وحشت ،گانگستری و جنایی را بوجود آورد  و فیلمسازانی نظیر « هیچکاک » ، «ولز» ، « دی پالما » تحت تاثیر سبک اکسپرسیونیسم بودند .

ویژگی ها و عناصر سبکی اکسپرسیونیسم :

1 دکورهای اغراق آمیز و نا متعادل که واقعیت را دفرمه کرده و فضایی خیالی و غیر واقعی بوجود می آورند .

2 بازی اغراق آمیز : شاید تماشاگران بازی های اغراق آمیز اکسپرسیونیسم  را به حساب بازیگری سینمای صامت بگذارند ، در حالیکه این بازی ها تعمداً و آگاهانه دارای اغراق است تا با سبک کلی میزانسن و تصویر گرافیکی آن هماهنگ شود .
بازیگرها بریده بریده حرکت میکنند و در نمای عمومی ، حرکت ها شبیه رقص میشود و در مسیر دکور راه میروند .

3 نورپردازی پرکنتراست: با روشن کردن صحنه به طور تخت و هموار بر پیوند آدم ها و دکور تاکید می شود .

4 گریم و لباس هم که از عناصر میزانسن هستند به شکلی اغراق آمیز و غیر واقعی بودند .

5 تدوین و دوربین :
تدوین همان حالت تداومی و برش از نما به نمای عکس و برش زدن از دو مکان متفاوت را دارد ولی ریتمی که تدوین به وجود می آورد اندکی کند است و شباهتی به تدوین ریتمیک فیلم های امپرسیونیستی ندارد .

6 فیلمبرداری هم حالتی کارکرد گرا دارد و حرکت دوربین و زوایای پایین و بالا بسیار اندکندو با این همه موارد ، چندی وجود دارد که با استفاده از زاویه غیر عادی دوربین ، دکور و آدم های  به گونه ای غیر عادی و نا متعادل کنار هم نهاده شده اند و ترکیب بندی نظرگیری را خلق کرده اند .

7 روایت داستانی : روایت در اینگونه فیلم ها متناسب با خصوصیات دیدای سبک انتخاب می شود . روایت معمولا در گذشته یا مکان های عجیب غریب اتفاق می افتد  و یا دارای عناصر تخیلی و وحشتناک هستند .